Do przyszłego piątku trwają konsultacje rocznego Programu współpracy miasta Kielce z organizacjami pozarządowymi na rok 2025. Jest to dobra okazja by przy pomocy liczb przedstawić mieszkańcom w jaki sposób i w jakim zakresie Miasto Kielce wspiera organizacje pozarządowe.
Program współpracy – co to za dokument?
Program współpracy miasta z organizacjami pozarządowymi to kluczowy dokument, który reguluje zasady i formy współpracy między samorządem lokalnym a podmiotami działającymi w obszarze działalności społecznej, kulturalnej, ekologicznej czy edukacyjnej. Jego celem jest wspieranie organizacji pozarządowych w realizacji działań na rzecz mieszkańców oraz podnoszenie jakości życia lokalnej społeczności. Program ten pozwala na skuteczniejsze włączenie organizacji w procesy decyzyjne i realizację polityk publicznych, umożliwiając im dostęp do środków finansowych przeznaczonych na realizację konkretnych zadań publicznych.
W ramach programu współpracy organizacje pozarządowe mogą liczyć na wsparcie finansowe w formie dotacji na realizację zadań publicznych, takich jak przeciwdziałanie uzależnieniom, pomoc społeczna, wspieranie rodziny, działania na rzecz osób niepełnosprawnych, ochrona zdrowia, a także rozwój kultury, turystyki, sportu czy ochrony środowiska. Poza wsparciem finansowym, program przewiduje również formy współpracy pozafinansowej, takie jak konsultacje, wspólne działania promocyjne, czy dostęp do preferencyjnych warunków najmu lokali.
Istotnym elementem programu jest transparentność i otwartość na potrzeby lokalnych organizacji. Samorząd zobowiązuje się do prowadzenia konkursów ofert, dzięki którym organizacje mogą zdobywać środki na realizację projektów, a także do bieżącego monitorowania i oceny efektywności realizowanych działań. Program stanowi platformę do aktywnego dialogu między władzami miasta a organizacjami, co sprzyja lepszemu zaspokajaniu potrzeb mieszkańców i efektywnemu wykorzystaniu dostępnych zasobów.
Dzięki corocznie uchwalanemu programowi współpracy, organizacje pozarządowe w Kielcach mają realną szansę na rozwój swoich działań oraz pełnienie ważnej roli w kształtowaniu lokalnej polityki społecznej i obywatelskiej.
Porównanie programu z 2024r. do projektu na 2025r.
W porównaniu programu współpracy na lata 2024 i projektu programu na 2025, zauważalne są pewne pozytywne zmiany. Przede wszystkim wzrosła kwota wsparcia na przeciwdziałanie uzależnieniom i patologiom społecznym (z 330 186 zł do 560 000 zł) oraz na działania związane z ekologią i ochroną środowiska (z 1 680 000 zł do 1 750 000 zł) i turystykę krajoznawstwo.
W 2025 roku pojawiła się również nowa kategoria wsparcia dla działań na rzecz dzieci i młodzieży, z budżetem 20 000 zł. Jest to zapowiedź znaczących zmian względem działań młodzieżowych i wsparcia dla Młodzieżowej Rady Miasta. Dodatkowo, wzrosły środki na bezpośrednie wsparcie trzeciego sektora (z 50 000 zł do 120 000 zł), dodano m.in. oczekiwany od dawna fundusz wkładów własnych.
Niestety postępuje redukcja środków przeznaczonych na sport – w tym szkolenie i współzawodnictwo młodzieży w klubach sportowych oraz sport osób z niepełnosprawnościami, to już trzecia redukcja z rzędu. Finansowanie zadań z zakresu ochrony i promocji zdrowia nie drgnęło od 4 lat. Skromnie przedstawiają się również środki na Podtrzymywanie i upowszechnianie tradycji narodowej, pielęgnowanie polskości oraz rozwój świadomości narodowej, obywatelskiej i kulturowej – tylko 10000 zł.
Szczegółowa analiza części finansowej:
2024: Całkowita kwota budżetu wynosi 16 716 359,00 zł, z największymi środkami przeznaczonymi na pomoc społeczną (7 126 171 zł) i kulturę fizyczną (1 838 870 zł).
2025: Budżet jest nieco niższy – 16 586 511,80 zł. Zmiany dotyczą m.in. kwoty przeznaczonej na przeciwdziałanie uzależnieniom i patologiom społecznym (560 000 zł w 2025 r., w porównaniu do 330 186 zł w 2024 r.).
Widzimy więc, że wysokość środków przeznaczonych przez Miasto Kielce na zadania realizowane przez NGO zmniejsza się o ok. 130 tys. zł nominalnie. Jednocześnie gdy, w ramach symulacji, uwzględnimy podniesienie dofinansowania o inflację 5,13% rdr, to kwota powinna wzrosnąć nominalnie do poziomu 17 573 908,22 zł, czyli o 857 549,22 zł!, różnica to prawie milion złotych!
Jak wyglądają wzrosty w poszczególnych sferach zadań publicznych na przestrzeni lat?
Na przygotowanie zestawienia dotacji za lata 2018-2025 pozwalają nam sprawozdania z realizacji programu współpracy z ubiegłych lat.
Wnioski
Należy zauważyć, że od roku 2021 wartość środków przeznaczanych przez Miasto Kielce na zadania realizowane przez organizacje pozarządowe pozostaje w stagnacji, choć już we wcześniejszych latach nie dochodziło do znaczących skoków finansowania.
Zauważalne wzrosty np. w roku 2020 i 2021 były spowodowane ujęciem środków z budżetu państwa dot. zadań z zakresu pomocy społecznej (które powinny być wliczane już wcześniej).
Tymczasem większość pomniejszych zadań jest od lat realizowana za takie same lub mniejsze pieniądze. W szczególności nie jest uwzględniania inflacja i wzrost kosztów lub co gorsza, wzrost w jednej ze sfer odbywa się kosztem zadań z innej.
Jest to oczywiście pewne uproszczenie, ale gdybyśmy uwzględnili skumulowany wzrost inflacyjny od roku 2020 roku i jako punkt odniesienia przyjęli ówczesną wartość programu współpracy (tj. blisko 14,8 mln zł), to w 2025 r. musiałby on wynosić już 21,4 mln! (skumulowana inflacja wyniosła: 44,85%).
Jednocześnie zaznaczam, że to tylko pobieżna analiza jednego z aspektów relacji NGO – Miasto Kielce. Na pewno przyjdzie jeszcze pora na odniesienie się chociażby do rezultatów wypracowywanych przez trzeci sektor przy pomocy otrzymywanych środków.
Autorem jest Tomasz Tkaczyk – Prezes Stowarzyszenia Staszicowskiego, a od bieżącego roku Prezes Kieleckiego Forum Organizacji Pozarządowych.
Fot. Slawek Rakowski